پهنه بندی احتمال وقوع خشکسالی‌ها و ترسالی های شمال غرب ایران

در پژوهش حاضر تلاش شده که با استفاده از داده­های بارش ماهانه 55 ایستگاه واقع در شمال غرب ایران با حداقل پیشینه آماری 20 ساله (2005- 1986)، احتمال وقوع و دوره بازگشت خشکسالی­ها و ترسالی های منطقه مورد پایش و پهنه بندی قرار گیرد. در این راستا، ابتدا با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش ()، خشکسالی­ها و ترسالی­های منطقه در 8 بازه تعریف شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. با در نظر گرفتن هر هشت بازه به عنوان آستانه در تکنیک زنجیره مارکف دو حالته مرتبه اول، احتمال وقوع و دوره بازگشت هر یک از حالات، محاسبه و به صورت نقشه پهنه­ای ارائه گردید. اعمال تکنیک زنجیره مارکف نشان داد که هر یک از حالت های ترسالی شدید، ترسالی متوسط، ترسالی ضعیف و خشکسالی ضعیف در گستره پهنه، از زنجیره مارکف مرتبه دوم تبعیت کرده و از احتمال وقوع بیشینه برخوردار هستند. اما خشکسالی متوسط، فرین و ترسالی فرین، در بخش وسیعی از پهنه تابع زنجیره مارکوف نبودند. بیشترین احتمال وقوع خشکسالی های شدید در نیمه جنوبی منطقه بوده، این در حالی است که بیشترین احتمال وقوع ترسالی های شدید و ضعیف در بخش شرقی و غربی- مرکزی  به وقوع پیوسته است. می توان گفت این سه حالت رفتاری عکس هم دارند. در جاهایی که ترسالی شدید و ضعیف  امکان وقوع دارد خشکسالی شدید از احتمال کمتری برخوردار است. در مناطقی که احتمال وقوع ترسالی متوسط بالاست خشکسالی شدید هم از احتمال وقوع بالایی برخوردار می باشد.